Babylon
Smakelijk Rotterdam TMDFS nummer 3TMDFS staat voor Tafelen Met De Franse Slag, naar het bijna gelijknamige restaurant in de Rotterdamse Schilderstraat / Verlengde Witte de With, waar tot enkele jaren geleden Rotterdamse schrijvers, dichters en ander volk maandelijks bijeenkwamen om de kunst te vieren. Het initiatief daartoe was genomen door Uitgeverij Douane.
Inmiddels is TMDFS "de mysterieuze, van haar wortels losgezongen afkorting van een persistente eet-, drink- en voordraagavond voor schrijvers, dichters en douaniers. De opzet ligt vast: men kiest een avondregisseur, die kiest een thema. De ene avond worden de bijdragen geleverd, de volgende, drie maanden later, is een fraai handzaam werkje klaar," aldus de flaptekst, in de serie 'Smakelijk Rotterdam'. De drie tot nu toe verschenen papieren versies zijn: 1. 'Heklicht' onder regie van Egbert van de Gronden, 2. 'Schepen op het droge' onder regie van Peter Goedhart en 3. 'Babylon' onder regie van Sytske Sötemann. De digitale versie van 'Nader bericht volgt' onder regie van Feico Houweling is te zien op de website: www.xs4all.nl/~feico/godot/tmdfs.htm.
Babels Rotterdam is de openingstekst van
Babylon
......... En het was in die dagen dat God het eendrachtige en eentalige volk, dat een hemelreikende toren wilde bouwen, strafte met tweedracht en onderlinge onverstaanbaarheid. De aldus geschapen talrijke volkeren gingen uiteen, en trokken de wijde wereld in. Na lange omzwervingen vestigde elk volk zich apart op ‘eigen bodem’, waar het vervolgens in de ‘eigen taal’ het ‘eigen heilige boek’ liet optekenen. Sinds die tijd kende de wereld geen vrede meer.
Van toen af aan dienden ‘de anderen’ immers te worden vervloekt en verdreven - om hun kleur, hun cultuur, hun geloof, hun taal -, zij dienden te worden overweldigd, bezeten en bekeerd. Geen van ‘de anderen' kon nog langer recht doen gelden op een plaatsje onder de zon.
Wie tweedracht zaait, zal oppermacht oogsten, moet God gedacht hebben, en Hij kon tevreden neerzien op de armzalige mens die zichzelf een wolf geworden was.
Maar gelukkig had Zijn straf niet alle mensen in gelijke, hartgrondige, mate getroffen. Er waren er die in vrede de eigen grenzen overschreden om anderen te ontmoeten, en die achter de maskerade van vreemdelingen hun medemensen zagen.
Eeuwen later zou in Rotterdam uit een verboden verbintenis een van hun nazaten worden geboren, de alom geprezen en gelauwerde geleerde die zijn humane levensbeschouwing samenvatte in één verlichtende zin: ‘Heel de wereld is mijn vaderland’. Met gepaste trots voegde hij de naam van zijn geboortestad toe aan zijn eigen naam, en voerde haar tezamen met zijn geschriften de wereld rond.
Aanvankelijk vonden in deze verlichte stad de vele vluchtelingen voor oorlog en onderdrukking, van overal vandaan, een goed heenkomen. Dat gold evenzeer voor de op drift geraakte armen, op zoek naar voedsel, werk en onderkomen. En ook zij kwamen uit alle windstreken.
In de laatste decennia van de vorige eeuw bereikte die tolerantie echter haar grenzen, het welkom klonk nauwelijks nog, de deuren gingen op slot, de strijd werd aangebonden met ‘de vreemdeling’.
Desondanks wonen er nu, in deze nieuwe eeuw, in deze kleine stad van nog geen 600.000 inwoners (een dorp in de wereld), honderd en achtenzestig talen. Dat is een niet onaanzienlijk deel, drie à vier procent, van alle talen die er op de wereld worden gesproken, geschreven en gezongen.
Zo zijn de volkeren van de wereld hier weer samengekomen om opnieuw de hemel te tarten, nu niet met één, maar met honderden hoge torens, gebouwd door duizenden veeltalige handen.
En al die talen gaan babbelend over straat in Babels Rotterdam ...
Sytske Sötemann
De hierna volgende suggesties van mij als regisseur van deze avond, die onder de werktitel De 168 talen van Rotterdam begon, dienden ter inspiratie van de - eventuele - auteurs. De samenstelling van het gezelschap is namelijk iedere avond weer anders, terwijl bovendien niet iedereen telkens een bijdrage levert. Het resultaat is dan ook altijd een verrassing. Ook is het aan de regisseur om een eetgelegenheid voor te stellen.
Suggesties
Wat je naar aanleiding van deze taalgeschiedenis zou willen schrijven of maken, is natuurlijk aan jou, maar je zou bijvoorbeeld voor een van de volgende uitgangspunten kunnen kiezen:
* één taal van de 168 (bv. de allerkleinste van Rotterdam) > Anneke
* een groepje talen (uit bv. het Caribische gebied) > Cyriel
* tegenstellingen tussen talen (in welk opzicht dan ook, dood of levend) > Harry
* hier (vrijwel) verdwenen talen (bv. Frans) > Irene, Astrid
* dialecten (bv. Rotterdams) > Rien
* mengtalen (bv. Sranan Tongo) > Manuel
* straattalen (argo van diverse oorsprong) > Ton
* kunstmatige talen (Esperanto, computertalen) > Feico, Egbert
* taalklanken (de taal van het water, de haven) > Peter G
* louter gesproken talen (bv. Berberse of Koerdische talen) > Loes
* gezongen talen (van rappers, zangers) > Arie
* poëtische talen > Peter S
* geschreven talen (zoals je die bijvoorbeeld in boekhandel De Balustrade kunt vinden) > Folco en/of Christine
* taaluitingen in relatie tot beeldende kunst van Rotterdammers > Hester, Jana
* Alle overige TMDFS-ers, die om hun moverende redenen niet altijd kunnen aanzitten, worden van harte uitgenodigd om deze eerste bijeenkomst in het nieuwe jaar met een bijdrage naar eigen inzicht en hun aanwezigheid te verblijden!
Maandag 26 januari om 19.00 uur.
Hoewel ik graag eens op Zuid had willen aanschuiven, zijn de twee opties die ik daarvoor op het oog had niet geschikt: het Art Hotel gaat ver boven ons gemiddelde budget, en Obba, de Osmaanse ‘tent’ aan de Rijnhaven, is op maandag gesloten, terwijl ons groepje te klein is voor een besloten avond.
Daarom stel ik voor naar Nazar te gaan, centraal gelegen, van diverse taal- en eetmarkten thuis, en met ruimte genoeg voor een groepstafel met spreekgelegenheid.
Nazar
Schiedamse Vest 12
3011 BA Rotterdam
meer artikelen