Sytske Sötemann

Turkse poëzie in Nederlandse vertaling

Hollandaca'da Türkçe şiir




Müesser YENİAY (1977)


Kutsal Aşk

Ten barajımın kapaklarını açtım

binlerce ruh döküldü yere
-konuşmayı bilmeyen-

bir çömlek içinde
binlerce yıl kapalı kalmış gibi
kalbim

-oysa o zaman da 
sevmiştim-

şimdi sevginle anlamak
sevginle tanımak istiyorum 
kendimi

ulaşırken bilinmezlik bütün ihtişamıyla
göğe, tanrısı henüz ölmüş
bir kilise gibi

© Müesser YENİAY, 2019
Akrostiş   Akrostiş Vlaanderen


Heilige liefde

Ik heb de sluizen van mijn lichaamsdam opengezet

duizenden zielen -die niet kunnen spreken-
stortten zich uit over de grond

in een kruik
alsof het duizenden jaren opgesloten zat
mijn hart

-terwijl ik ook toen
had liefgehad-

nu wil ik mezelf
door jouw liefde begrijpen
door jouw liefde leren kennen

terwijl ik met al mijn ongekende pracht
naar de hemel reik, zoals een kerk
waarvan de god nog niet dood is

© Sytske Sötemann, 2019  
Akrostiş, Nederlands-Turks tijdschrift voor literatuur en kunst

Düğme

Yokluğun bir düğme
ve ben hep kendimi
ona geçirip duruyorum

yokluğun bedenimde 
bir yerde, her gün için içime
bir taş atıyorum

[yüreğimi dolduran duyguları
kalbime birer birer
nasıl yerleştirdin -şaşırıyorum-]

arzuyum ben
bütün duygularım

sevgilim, bu dünyada en az şey
sevgi, bu dünyada
lim.

© Müesser YENİAY, 2019
Akrostiş   Akrostiş Vlaanderen


Knoop

Je afwezigheid is een knoop
en ik blijf mezelf
er aldoor in leggen

je afwezigheid is ergens 
in mijn lichaam, voor elke dag
werp ik een steen bij mij naar binnen

[hoe jij de gevoelens die
mijn gemoed vullen één voor één
in mijn hart hebt geplant -ik ben verrast-]

ik ben het verlangen
ik ben al de gevoelens

mijn lief, het minste in deze wereld
is de liefde, in deze wereld
mijn.

© Sytske Sötemann, 2019  
Akrostiş, Nederlands-Turks tijdschrift voor literatuur en kunst

Antwerp’te

Bir yağmur sicimiyim gökte
diğerlerinin yanında
yalnızca düşüşümü izliyorum

bulutlar kırılıyor bir çekiçle
Antwerp’te
o sicim gibiyim

kalbime eldiven geçirip
tutuyorum insanları

en çok erkekleri [memleketimde]
ve neden ellerinde çekiçle dolaştıklarını
düşünüyorum

-nezaketten haz almayı öğrendim-

© Müesser YENİAY, 2019
Akrostiş   Akrostiş Vlaanderen


In Antwerpen

Ik ben een regensnoer in de hemel
naast al de andere
volg ik alleen mijn eigen val

de wolken breken door een bloem
in Antwerpen
ben ik als dat snoer

ik doe mijn hart een handschoen aan
en houd de mensen vast

ik denk
vooral aan de mannen [in mijn land]
en waarom zij rondlopen met bloemen in hun hand 

-ik heb begrepen dat ze aan hoffelijkheid plezier beleven-

© Sytske Sötemann, 2019  
Akrostiş, Nederlands-Turks tijdschrift voor literatuur en kunst

“ÖLMEK İSTEMİYORUM”*

günler, beni bir ucumdan kesen makas. kalbimin ayaklarıyla
yürüyorum. rüzgâr bedenimi dilimlere ayırıp geçiyor. 
yapraklar, kıvılcımlar gibi uçuşuyor. hayvanları, bedenimle
doyuruyorum. iri bir yaprağa anne diyorum. kanatlarımın
üstü gece. bakışımın yarısı ay. çatalla ez beni.
organlarımda yaşayan insanlar var. özlem kasabaları.
gökten yağan güz. kendime tutunamıyorum. kendimi
aşağılara. kemiklerim merdiven. senin kuş yuvanı
göğsümün tam ortasına ellerimle ben. hayat eriyor.
kollarım halatlar gibi çözülmemecesine omzuna.

perdeler arıyorum bakışlarıma. iki yakama düğmeler.
allahın bol olmadığı dünyalar. kırmızı bir mandalla
evliyim. uçmayan uçurtmalarla. dişlerimi söküp yerine 
apartmanlar diktim. içlerinde ölümü, bir hayat olarak 
yaşayan kadınlar. kaldır kazmanı ferhad bedenim nadasa
toprak. vur örsüme. çekiç. zülfikar medet. gözlerimi
açtığımda görülmedik rüyalar. baktığım yerde. ateş 
havuzları. var.


*Emine Bulut

© Müesser YENİAY, 2019
  ŞİİRDEN İstanbul


“IK WIL NIET DOOD”*

dagen, een schaar die mij aan één kant afknipt. ik loop op de voeten
van mijn hart. de wind snijdt mijn lichaam in plakjes. bladeren,
ze vliegen als vonken in het rond. de dieren, ik voed ze met 
mijn lichaam. tegen een reusachtig blad zeg ik mama. op mijn 
vleugels ligt de nacht. mijn halve blik is de maan. vermorzel me
met een vork. in mijn organen leven mensen. steden van verlangen. 
herfst die uit de lucht druipt. aan mezelf kan ik me niet vasthouden.
met mijzelf de diepte in. mijn botten zijn een trap. ik ben jouw
vogelnest met mijn handen precies tussen mijn borsten. leven vergaat.
mijn armen als onontwarbare touwen om je schouders

ik zoek gordijnen voor mijn blikken. twee knopen voor mijn kraag.
werelden waarin god niet groot is. ik ben getrouwd met een rode
wasknijper. met vliegers die niet vliegen. ik trok mijn tanden uit en 
bouwde op hun plaats appartementen. vrouwen, die de dood
vanbinnen als een leven ervaren. hef je houweel ferhad* mijn
lichaam is braakliggend terrein. sla op mijn aambeeld. een hamer. 
o zülfikar* help. wanneer ik mijn ogen open raken dromen uit het zicht.
daar waar ik kijk. vuurbaden. er is.


* In 2019 werd Emine Bulut door haar ex-man met een messteek in haar nek
vermoord toen zij met haar tienjarige dochtertje in een restaurant zat te eten. 
Op videobeelden van de steekpartij is ook te zien dat Emine wanhopig uitroept 
dat ze niet dood wil. De brede verspreiding van de video op sociale media leidde
tot enorme demonstraties tegen feminicide, waarbij vrouwen borden droegen
met daarop Emine’s uitroep ‘Ik wil niet dood!’. In Turkije worden jaarlijks 
honderden vrouwen vermoord door hun ex, broer, vader neef of oom. 
Overigens kreeg de dader -ongetwijfeld mede dankzij de omvangrijke protesten- 
levenslang.

* Ferhad en Şirin zijn de Romeo en Julia van de Turkse cultuur. 
Als Ferhad de stad van Şirins vader van water kan voorzien mag hij
met haar trouwen. Met zijn houweel hakt hij een doorgang naar de bron
in de berg. Maar ook dit liefdespaar zal het geluk niet kunnen smaken
en door list en bedrog een vroege dood sterven.

* Zülfikar is de naam van het tweekoppige zwaard van Ali (de schoonzoon
van de profeet Mohammed, de zoon van zijn oom, en een van de vier grote kaliefen).

© Sytske Sötemann, 2022  
Voor Winternachten in de Zomer

VULVA

Dalgaları var 
bedenimin
soğuran

girdap içindesin

-direnme-

(yalayan bir dalga
çarpsın geçsin)

bat cesametli bir enkaz gibi
bedenimin en 

dibine

yahut mercan 
gibi içimde dur

© Müesser YENİAY, 2019
  ŞİİRDEN İstanbul


VULVA

Mijn lichaam 
bezit lurkende
golven

je zit in een draaikolk

- verzet je niet -

(laat een likkende golf
langs klotsen)

zink als een reusachtig wrak
tot in het diepste van

mijn lichaam

of blijf als koraal
binnenin mij

© Sytske Sötemann, 2022  
Voor Winternachten in de Zomer

GÖĞÜSLER

Göğüslerimin anlamı ne?
üstümde iki çıkıntı 

ya da senin bakışına uzanan 
iki tümsek

-göğüslerim, ellerinin 
dağılıp toza dönüştüğü 
bir büyü tası-

sıcaklığın ve yumuşaklığın 
simyası

sana anlatacak hikâyeleri var

© Müesser YENİAY, 2019
  ŞİİRDEN İstanbul


BORSTEN

Wat is de betekenis van mijn borsten?
twee uitwendige uitstulpingen

of twee uitsteeksels
die naar jouw blik reiken

- mijn borsten, een magische kom
waarin jouw handen
zich spreiden en in stof veranderen -

de alchemie
van warmte en zachtheid

ze hebben je verhalen te vertellen

© Sytske Sötemann, 2022  
Voor Winternachten in de Zomer

BU DÜNYA ERKEK

Bir kadınım 
bu kocaman yeryüzü gibi 
ağaçsızım 

yaşıyorum belki 
toprağın altındayım 
alt-üstüm 

nefes alıyorum 
dünyada kalayım diye değil 

bazen bir erkeğe gidiyorum
-bir hiçliğe-

bu dünya erkek 
güçlü, ödlek, sahtekâr

© Müesser YENİAY, 2019
  ŞİİRDEN İstanbul


DEZE WERELD IS MAN

Ik ben vrouw
boomloos
zoals deze omvangrijke aarde
			
	ik leef misschien
	onder de grond
	ondersteboven

ik adem
niet om op deze wereld te blijven

soms ga ik naar een man
		- naar een niets -

deze wereld is man
machtig, laf, leugenachtig

© Sytske Sötemann, 2022  
Voor Winternachten in de Zomer

MASTURBASYON

Uyanɩyor bedenimin
bütün çizgileri

bir üzüm tanesi gibi
doluyum, karayɩm

yoksa bir erkek
sevmeye seni 

ellerinden erkekler yap

[bedenine uzanan
ve yɩkɩlan
köprüler gibi kalɩr
bütün erkekler
çünkü]

© Müesser YENİAY, 2019
  ŞİİRDEN İstanbul


MASTURBATIE

Alle plooien van mijn lichaam
		ontwaken

ik ben zo vol, zo zwart
		als een druif

als er geen man is
om van je te houden

maak dan mannen van je handen

[want
	alle mannen
blijven als bruggen
		die bezwijken
en naar je lichaam reiken]

© Sytske Sötemann, 2022  
Voor Winternachten in de Zomer