Sytske Sötemann

Turkse poëzie in Nederlandse vertaling

Hollandaca'da Türkçe şiir


Cevat ÇAPAN (1933)

"SAKIN GEÇ KALMA ERKEN GEL"

"WEES VOORAL NIET TE LAAT, KOM MAAR VROEG"

Usulca gir kapıdan, zile basma.
Hiç telaşlanma, ben daha dönmemişsem.
Yoldayımdır, nerdeyse yokuşun dibinde,
Suların kararmasını bekliyorumdur,
Tuğla harmanlarından gelen yanık havanın
Bahçedeki akşamsefalarına sinmesini.
Güç bela dizginliyorumdur içimde
Dörtnala sana koşan küheylanları.
 
Bütün gün kâğıttan dağlar arasındaydım,
Nabzım ileri giden bir saat gibi işledi durdu.
Dilekçeler, kararlar, tozlu makbuzlar:
Hep adını okudum silinmiş satırlarda.
Pencerede kuleler, minareler, kirli gök.
Durmadan kuşlar uçtu bir bacadan.
Rüzgâra karışan saçlarını gördüm
Bulutlu aynalarda.
 
Balkonun kapısını aç, su ver saksıdaki çiçeğe.
Geyikli örtüyü ser masaya, dinlen biraz.
Sessizlik şaşırtmasın seni, ürkütmesin.
Ben içindeyimdir o alaca sessizliğin.
Şehrin gürültüsü dolacak az sonra odaya,
Karanlık bir yankıya dönüşecek karşı dağlarda.

© Cevat ÇAPAN, 1989
Doǧal Tarih'de   Adam Yayınları İstanbul
Ga maar zachtjes door de deur naar binnen, bel niet aan.
Maak je vooral geen zorgen, mocht ik nog niet terug zijn.
Ik ben vast al onderweg, bijna beneden aan de helling,
Wacht waarschijnlijk tot het water donker wordt,
Tot de brandlucht uit de steenovens
De nachtschonen in de tuin doordringt.
Ongetwijfeld beteugel ik in mezelf uit alle macht
De galopperende volbloedpaarden op weg naar jou.

De hele dag zat ik tussen bergen papier,
Bleef mijn pols als een voorlopende klok aan het tikken.
Verzoekschriften, besluiten, stoffige kwitanties:
Aldoor las ik je naam in de vervaagde regels.
In het raam torens, minaretten, een grauwe hemel.
Voortdurend vlogen er vogels op vanaf een schoorsteen.
Zag ik je op de wind meegvoerde haren
In de bewolkte spiegels.

Doe de balkondeur open, geef de plant in de pot wat water.
Leg het kleed met de herten op tafel, rust wat.
Laat de stilte je niet verwarren, je geen angst aanjagen.
Ik ben er heus in die bonte stilte.
Het rumoer van de stad zal even later de kamer vullen,
In een donkere echo veranderen op de tegenoverliggende bergen.

Noot: De titel van het gedicht is de titel van een liedje.
De tekst is van de auteur Ahmet Rasim, de muziek van 
de beroemde Armeense violist Kemani Tatyos.

© Sytske Sötemann, 2011  
I.s.m. Vertaalatelier ELV, Antwerpen 2011


DÖNÜŞ

TERUGKEER

Yıllar sonra
odanın kapısını açınca
senin yerine
arkası dönük iki kadın görüyorum
yaşları belirsiz
biri kollarını balkonun korkuluğuna dayamış
öbürü kapının pervazına yaslanmış
uzanıp giden ovaya bakıyorlar
akşam serinliğinde.
Bakışlarının ucunda
mor dağlar yükseliyor
ve inen davarın
çan sesleri duyuluyor uzaktan.
Kapıyı aralık bırakıp
alacakaranlıkta
dağın doruğuna tırmanıyorum
yorgun atımın yedeğinde.

© Cevat ÇAPAN,
  Yapı Kredi Yayınları İstanbul
Als ik jaren later
de deur van je kamer open
zie ik in plaats van jou
twee vrouwen met hun rug naar me toegewend
hun leeftijd onbestemd
de ene met haar armen op de balustrade van het balkon gesteund
de ander tegen de deurpost geleund
kijken ze over de vlakte die zich tot aan de einder uitstrekt
in de avondkoelte.
Aan het einde van hun blikken
verrijzen de paarse bergen
en van verre hoort men het geklingel
van de afdalende kudde.
Ik laat de deur op een kier en
in de avondschemering
klim ik omhoog naar de berg
aan de teugel van mijn vermoeide paard.

© Sytske Sötemann, 2011  


PUSULA

KOMPAS

Nicedir uzaklardaydım:
uzak dağlar, uzak kıyılar, uzak —
dillerini bilmediğim yaban
insanlar arasında.

Uzayan bir uykunun karanlığından 
düşlerin aydınlığıyla vardım 
yıllardır aradığım bu adaya. 
Toprak, demir, şeker kamışı, ipek 
ve elmasla uğraştım yıllarca.

Fotoğrafta gördüğün hasır şapka, 
keten giysi, gümüş saplı baston
o yılların yorgunluğunu gizliyor
ustaca. Sana çocukluğunda anlattığım 
Afrika, Amazon, Santiago, Havana 
bütün gençliğimdi benim, olgunluğum.

Doğduğum dönülmez dağ köyüne döndüm
sonunda, geceleri sesiyle uyuduğum 
derenin kıyısına.
Toprak dama, tandıra, boğma rakıya.

Beni tanıyasın diye bir gün
doğmanı bekledim sabırla.

© Cevat ÇAPAN, 1985-2006
Bana Düşlerini Anlat - Toplu Şiirler   YKY İstanbul
Wat ben ik al ver weg geweest:
verre bergen, verre kusten, ver –
tussen vreemde 
mensen wier taal ik niet kende.

Uit de duisternis van een langdurige slaap
bereikte ik met het licht van dromen
dit eiland dat ik al jaren zocht. 
Met aarde, ijzer, suikerriet, zijde 
en diamant hield ik mij jarenlang bezig.

De strooien hoed die je op de foto ziet,
het linnen pak, de wandelstok met zilveren knop
verbergen de vermoeidheid van die jaren
meesterlijk. Afrika, Amazone, Santiago, Havana 
waarover ik jou in je kindertijd heb verteld
vormden mijn hele jeugd, mijn volwassenheid.

Ten slotte ging ik terug naar het bergdorp, mijn geboortedorp, 
waar terugkeer onmogelijk is, en naar de oever van de rivier,
waar ik 's nachts sliep op haar geluid.
Naar het dak van aarde, de stenen oven, de huisgemaakte raki.

Geduldig wachtte ik op jouw geboorte
Zodat je mij op een dag zou kennen.

© Sytske Sötemann, 2012  


YAZ KAPILARINDA

AAN DE POORTEN VAN DE ZOMER

Her şey bir güzel kız için yazılır, diyor.
Kırkına yakın, yılgın biraz.
İsteksizce yanıtlıyor derginin sorularını.
Öğrenci derneğinde konuştuğu akşam
uzaklarda gibi dinleyenlerden, güvenle konuşuyor —
üst üste kazandığı yenilgilerin güvenliği içinde. 
Oyunlarından sahneler geçiyor gözlerimin önünden, 
değişik zamanlarda, değişik sahnelerde izlediğim : 
çürüyen bir şey, çocukluktan erginliğe geçerken, 
yarı kaçık soylular, saray artıkları, kırgın bilgeler, 
şehvetle kutsallığın kucaklaştığı tenha köşeler... 
Sonra kurtulmak için boğuntusundan günlük kokulu 
                                                                               karanlıkların,
kırlar, kırlar ve uçsuz bucaksız ovalar.
"Bir ırmağın kıyısında sevişmiştik o yaz."
Her şeyi bir güzel kız için yazmış olmanın erinciyle açıyor
                                                                               yaz kapılarını
yenilgilerinin güvenliği içinde.
Yorgun, ama hâlâ içinde o yakıp tüketen özlemi 
                                                                               bilinmeyenin.

© Cevat ÇAPAN,
Bana Düşlerini Anlat - Toplu Şiirler 1985-2006   YapYapɩ Kredi Yayɩnlarɩ İstanbul
Alles wordt voor een mooi meisje geschreven, zegt hij.
Tegen de veertig, tamelijk schuchter.
Onwillig beantwoordt hij de vragen van het tijdschrift.
De avond waarop hij bij de studentenvereniging spreekt
over de toehoorders heen alsof die zich in de verte bevinden, 
                                                                  spreekt hij vol zelfvertrouwen —
zeker van zijn opeenvolgende nederlagen.
Voor mijn ogen spelen zich scènes af uit zijn toneelstukken,
die ik in verschillende periodes, op verschillende podia heb gezien:
iets dat wegrot, terwijl het van jeugd in volwassenheid overgaat,
half dwaze edelen, hovelingen in verval , gebroken geleerden,
verborgen hoekjes waarin wellust en heiligheid elkaar omhelzen....
En dan om te worden bevrijd uit de verstikking van de alledaagse 
                                                                                       stinkende duisternis,
velden, velden en oneindige vlaktes.
“Aan de oever van een rivier hadden we die zomer gevreeën.”
In het rustige besef dat alles voor een mooi meisje is geschreven
                                                              opent hij de poorten van de zomer
zeker van zijn nederlagen.
Vermoeid, maar nog altijd behept met dat brandende afmattende 
                                                                      verlangen naar het onbekende.

© Sytske Sötemann, 2022  


(Terug)